Podsumowanie lat 60. w polskich kinach

W latach 60. co roku widownia w kinach spadała – w ciągu 10 lat obniżyła się o 30%. Główną przyczyną była zapewne coraz większa liczba odbiorników telewizyjnych. Liczba kin między rokiem 1960 a 1965 wzrosła o 517, osiągając rekord w historii naszego kraju – 3 935 sal. Do roku 1969 ich liczba spadła do 3 510. W roku1965 padły także dwa inne rekordy: liczby miejsc na widowniach – 731 tys. i ilości seansów – 1,690 mln.

Niestety widownia filmów jest dość trudna do porównania. Wynika to z tego, że część z nich podzielona była na kilka części (od dwóch do czterech), a do wyniku ogólnego wliczana była publiczność każdej z części. Taki dwuczęściowy film był często wyświetlany na jednym seansie, a jego widownię i liczono podwójnie.

Liczba widzów jaką podajemy w tym podsumowaniu obejmuje wynik filmu od dnia premiery do końca roku 1969.

Najwięcej osób obejrzało oczywiście Krzyżaków Aleksandra Forda. W samych latach 60. widziało go 23,5 mln widzów. Film ten był wyświetlany do końca lat 80. i łącznie sprzedano na niego 32,3 mln biletów, co stawia go na pierwszym miejscu najpopularniejszych filmów w historii w polskich kinach. Więcej o tym filmie oraz liczba widzów, jaka go obejrzała w każdym roku wyświetlania w specjalnym artykule TUTAJ

Drugie miejsce dla Winnetou, czyli westernu produkcji jugosłowiańsko-zachodnioniemieckiej na podstawie książek Karola Maya. Jego wynik (19,3 mln) to suma widzów jaka obejrzała trzy filmy: Złoto Apaczów, Ostatni renegaci i Ostatnia walka – czyli średnio wychodzi po ok. 6-7 mln na każdy z nich. W zestawieniu mamy jeszcze dwa inne filmy o przygodach Winnetou: Skarb w Srebrnym Jeziorze na miejscu 17. i Old Surehand na pozycji 58.

Podium zamyka amerykańska wersja Wojny i pokoju (9,2 mln) z Audrey Hepburn i Henry Fondą. Trzeba uznać ten wynik za znakomity, bo wygląda na to, że film był wyświetlany w jednej części mimo 3,5 godz. czasu trwania. Radziecka ekranizacja powieści Lwa Tołstoja cieszyła się dużo mniejszym powodzeniem (4,77 mln widzów). W tym wypadku film trwał ponad 8 godzin i podzielony był aż na cztery części, czyli na jedną część wypada ok. 1,2 mln widzów. Z tego co widziałem w programach kin z tamtych czasów, to wyświetlane były po dwie części filmu na jednym seansie.

Na czwartym miejscu znalazła się pierwsza ekranizacja trylogii Sienkiewicza, Pan Wołodyjowski. Dwie części filmu obejrzało łącznie 8,58 mln widzów – wynik ten został osiągnięty w ciągu 10 miesięcy wyświetlania. Widzów pewnie mogłoby być więcej, ale już 14 listopada w telewizji rozpoczęła się emisja czarno-białego serialu o tym samym tytule, który kręcony był równolegle z filmem.

Piąte miejsce zajęła kolejna wielka polska produkcja, nominowany do Oscara w kategorii Film nieanglojęzyczny Faraon. Dwie części obejrzało łącznie 8,2 mln widzów.

Na miejscu szóstym Przeminęło z wiatrem (7,7 mln). Film trwa prawie 4 godziny, a mimo to nie został podzielony na części.

Siódme miejsce dla Popiołów Andrzeja Wajdy (6,8 mln dla dwóch części). Obecnie ten film jest mało popularny i rzadko wyświetlany w telewizji. Była to druga w historii polska superprodukcja, na realizację której decydenci wyrazili zgodę po frekwencyjnym sukcesie Krzyżaków.

Na ósmej pozycji kinowa wersja legendarnego serialu Czterej pancerni i pies. Film wszedł do kin 1 stycznia 1968 roku, premiera serialu miała miejsce 9 maja 1966 roku. Wynik (6,2 mln) obejmuje widownię całej pierwszej serii. Wyświetlany był on w czterech zestawach, z których każdy zawierał dwa odcinki filmu.

Dziewiąte miejsce zajął Karmazynowy Pirat (5,7 mln) z Burtem Lancasterem. Film pojawił się w polskich kinach po 10 latach od światowej premiery.

Jedynym przedstawicielem w pierwszej dziesiątce niezwykle popularnych w tamtym czasie amerykańskich westernów jest Rio Bravo (5,4 mln) z Johnem Wayne’em, Deanem Martinem i piosenkarzem Ricky Nelsonem. Do historii kina przeszła piosenka śpiewana przez Martina i Nelsona.

Spróbujmy przedstawić czołową dziesiątkę w sytuacji, gdyby nie sumowano widowni dla filmów, które miały dwie i więcej części:

1. Krzyżacy – 23,5mln

2. Wojna i pokój – 9,2 mln

3. Przeminęło z wiatrem – 7,7 mln

4-6. Trzy filmu z serii Winnetou – po ok. 6,4 mln

7. Karmazynowy Pirat -5,7 mln

8. Rio Bravo – 5,4 mln

9. Strzelby Apaczów – 5,24 mln

10. Szatan z siódmej klasy – 5,20 mln

Przy tym sposobie liczenia drugim polskim filmem pod względem widowni zostałby Szatan z siódmej klasy, a Pan Wołodyjowski i Faraon spadłyby w okolice miejsc 15-20.

To już ostatni podsumowanie dotyczące lat 1945-1989. Za kilka dni przedstawimy wyniki 200 najpopularniejszych filmów tamtego okresu.

Poniższa tabela przedstawia 20 najpopularniejszych filmów lat 60., a pełna TOP100 znajduje się TUTAJ