Solidarność i Jan Paweł II najpopularniejsi w polskich kinach przed stanem wojennym. Podsumowanie roku 1981.

Po 4 latach spadków widowni w polskich kinach, w 1981 roku nastąpił wzrost o 3 mln. Ogólna liczba widzów wyniosła 100,086 mln. Natomiast o 163 tys. (prawie 15%) spadła liczba seansów.

Wydarzenia społeczno-polityczne, które działy się w tamtym czasie, miały bardzo duży wpływ na kinową publiczność. Filmy związane ze strajkami na Wybrzeżu oraz pierwszą papieską wizytą Karola Wojtyły w ojczyźnie zdobyły największą publiczność.

Z tego roku udało się zdobyć tylko wyniki 20 najpopularniejszych filmów – znalazło się wśród nich aż 9 polskich produkcji. Podana liczba widzów zostało osiągnięta między 1 stycznia a 12 grudnia – potem kina zostały zamknięte z powodu stanu wojennego.

Najwięcej widzów zgromadził „Człowiek z żelaza” Andrzeja Wajdy – zdobywca Złotej Palmy w Cannes oraz nominowany do Oskara w kategorii filmu nieanglojęzycznego. Film tworzony był na szybko po „wydarzeniach sierpniowych” i uchwycone w nim zostały jeszcze świeże nastroje tamtych wydarzeń. Zgromadził on ponad 5 mln widzów, a każdy z seansów oglądało średnio aż 305 osób. Udało mu się to osiągnąć od lipca do momentu wprowadzenia stanu wojennego. Do końca lat 80. „Człowiek z żelaza” nie powrócił do regularnej dystrybucji.

Drugie miejsce w tym zestawieniu zajmuje opisywany już przy okazji zestawienia z 1980 roku film dokumentalny „Robotnicy 80”. W kinach pojawił się on w grudniu 1980 roku, ale był wtedy wyświetlany tylko na pokazach specjalnych. Regularne seanse rozpoczęły się dopiero w marcu 1981 roku. W tym roku zdobył prawie całą swoją widownię.

Podium uzupełnił amerykański film z Lee Marvinem, „Parszywa dwunastka”. Wprowadzony 14 lat po światowej premierze zgromadził w polskich kinach w ciągu roku prawie 4 mln widzów, a do końca lat 80. zobaczyło go  w sumie ponad 6 mln osób.

Parszywa dwunastka

Na 4. miejscu znalazł się  „Ojciec Święty Jan Paweł II w Polsce”, natomiast miejsce 19. zajął „Pilgrzym”. Obie te produkcje to dokumentalny zapis pierwszej pielgrzymki do ojczyzny papieża Jana Pawła II.

W 1980 roku w odstępie dwóch miesięcy weszły do polskich kin dwa filmy z popularnej serii o „Żandarmie” z niezapomnianym Luisem de Funesem. „Żandarm na emeryturze” (11 lat od premiery) i „Żandarm w Nowym Jorku” (16 lat od premiery !!!) zajęły odpowiednio 5. i 7. miejsce, gromadząc łącznie ponad 5 mln widzów.

Przedzielił je japoński „Superpotwór” z popularnej w Japonii serii o ogromnym latającym żółwiu zwanym Gamera. Wchodząc na polskie ekrany był całkiem świeżą produkcją – minął dopiero rok od światowej premiery. Dziś ten katastroficzny film może chyba tylko powodować wybuchy śmiechu z powodu zastosowanych w nim efektów specjalnych i komicznie wyglądających potworów. Jest to na poziomie produkcji o Godzilli tworzonych 15 lat wcześniej.

8. miejsce zajęła „Coma”, thriller w reżyserii znakomitego pisarza i scenarzysty Michaela Crichtona z Michaelem Douglasem w roli głównej.

Coma

Pozycję niżej znalazł się „Saturn 3”, w którym gra ojciec Michaela – Kirk.  To kameralny thriller S-F,  dziejący się na stacji kosmicznej. Występuje w nim tylko trzech aktorów, oprócz Douglasa grają tam Farrah Fawcett i Harvey Keitel.

Pierwszą dziesiątkę zamyka mało znany dziś film „Gangsterzy szos”. To przedstawiciel popularnego w tamtym czasie kina drogi. Opowiada o brutalnej walce kierowców ciężarówek na rynku przewozowym. Był to ostatni film w zestawieniu, który zdołał zgromadzić ponad milion widzów.

2 tys. widzów do miliona zabrakło produkcji „Cena strachu”. To amerykański remake francuskiego filmu z 1953 roku o kierowcach, którzy podjęli się przewieźć transport nitrogliceryny przez Andy. Pierwsza wersja była jednym z największych przebojów w polskich kinach w latach 50., zobaczyło ją ponad 6 mln widzów.

Na miejscach 12. i 13. znalazły się największe frekwencyjne niespodzianki z dzisiejszego punktu widzenia. Liczba widzów, jaką wtedy osiągnęły, zupełnie nie pasuje do ich obecnej popularności. Film prawie całkiem zapomniany (353 głosy na Filmwebie), miał więcej widzów od produkcji wszystkim dzisiaj znanej (315 tysięcy głosów).

Pierwszy z nich to „Czułe miejsca” (675 tys.), produkcja nietypowa jak na polską kinematografie – Sci-fi i do tego trochę postapo. W rolach głównych debiutowali aktorzy, znani w późniejszym czasie z prowadzenia programów telewizyjnych – Michał Juszczakiewicz (Od przedszkola do Opola) i Hanna Dunowska (Czar par). Reżyser filmu, Piotr Andrejew, wyjechał w stanie wojennym do Holandii i nie zrealizował już żadnych filmów fabularnych. O ile w filmach Szulkina akcja dzieje się prawie wyłącznie w pomieszczeniach, to tutaj mamy kilka całkiem dobrze wyglądających plenerów. Przypuszczam, że tym, co widzów przyciągnęło do kin, nie była jednak tematyka sci-fi, a raczej kilka scen erotycznych i dość jednoznacznie kojarzący się plakat.

Zadziwiająco słabo wypadł niezwykle do dziś popularny „Miś” Stanisława Barei. Tylko 626 tys. widzów  i do tego jedna  z najniższych średnich na seans.

Wielka majówka

Na 14. pozycji znalazł się film, który osiągnął jedną z największych średnich widowni na seans – „Wielka majówka” (588 tys.) z debiutującym na ekranie Zbigniewem Zamachowskim. Film obejrzało ponad pół miliona widzów, mimo że wszedł do kin dopiero w listopadzie. Duży wpływ na popularność filmu miał udział w nim zespołu „Maanam”.